1. بیماری‌های گوش خارجی
الف) تنگی یا بسته بودن مادرزادی مجرای گوش (Congenital Atresia or Stenosis) :
توضیحات: در این شرایط که از بدو تولد وجود دارد، مجرای گوش خارجی به طور کامل شکل نگرفته و بسیار باریک (تنگی) یا کاملاً بسته (آترزی) است. این مشکل می‌تواند بر شنوایی فرد تأثیر بگذارد.
علائم: اصلی‌ترین علامت آن، کاهش شنوایی انتقالی است، زیرا صدا نمی‌تواند به گوش میانی برسد.
درمان: این مشکل معمولاً با جراحی ترمیمی قابل درمان است و ممکن است نیاز به استفاده از سمعک‌های استخوانی نیز باشد.
ب) کیست‌ها و تومورهای خوش‌خیم :
توضیحات: گاهی اوقات توده‌های کوچکی (مثل کیست‌ها) یا تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی) در مجرای گوش یا روی لاله گوش ایجاد می‌شوند.
علائم: ممکن است باعث انسداد مجرا، کاهش شنوایی، درد یا عفونت‌های مکرر شوند.
درمان: تشخیص و درمان آن‌ها بر عهده پزشک است. معمولاً با جراحی قابل برداشتن هستند.
ج) اگزوستوز (Exostosis) :
توضیحات: به آن "گوش موج‌سوار" نیز می‌گویند. در این حالت، رشد استخوان‌های غیرعادی و خوش‌خیم در مجرای گوش ایجاد می‌شود. این پدیده معمولاً در افرادی دیده می‌شود که مدت طولانی در آب سرد شنا می‌کنند.
علائم: این رشد استخوانی می‌تواند به مرور زمان باعث انسداد مجرا و گرفتگی گوش شود و احتمال عفونت گوش را افزایش دهد.
درمان: در موارد شدید، نیاز به جراحی برای برداشتن استخوان‌های اضافی است.
د) عفونت گوش خارجی (Otitis Externa) یا "گوش شناگر" :
توضیحات: عفونتی در مجرای گوش خارجی که اغلب به دلیل ورود آب یا تمیز کردن نادرست گوش ایجاد می‌شود.
علائم :
درد شدید در گوش، به خصوص هنگام کشیدن لاله گوش
خارش و قرمزی در مجرای گوش
ورم مجرای گوش
خروج ترشحات آبکی یا چرکی از گوش
کاهش شنوایی موقت
راه‌حل و درمان : معمولاً با قطره‌های گوش آنتی‌بیوتیک یا ضد قارچ تجویز شده توسط پزشک درمان می‌شود. خشک نگه داشتن گوش و پرهیز از تمیز کردن خودسرانه آن نیز از راه‌های پیشگیری است.
ر) انسداد مجرای گوش با جرم (Earwax Impaction) :
توضیحات : تجمع بیش از حد جرم گوش (موم) که باعث انسداد مجرا و کاهش شنوایی می‌شود.
علائم:
احساس پری یا انسداد در گوش
کاهش شنوایی
وزوز گوش
درد گوش
راه‌حل و درمان : پزشک با ابزار مخصوص یا با شست‌وشوی گوش، جرم را خارج می‌کند. هرگز نباید با گوش‌پاک‌کن به طور عمیق گوش را تمیز کرد، زیرا باعث فشرده شدن جرم به سمت پرده صماخ می‌شود.
ه) جسم خارجی در گوش (Foreign Body in Ear) :
این مورد بیشتر در کودکان شایع است، اما در بزرگسالان نیز رخ می‌دهد. هر شیء کوچکی مثل دکمه، مهره یا حتی حشره می‌تواند در مجرای گوش گیر کند.
علائم:
احساس درد و ناراحتی
کاهش شنوایی
خروج خون یا ترشحات
در صورت زنده بودن حشره، فرد احساس حرکت یا وزوز در گوش می‌کند.
درمان : هرگز سعی نکنید خودتان جسم خارجی را خارج کنید، زیرا ممکن است به پرده صماخ آسیب بزنید. باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا با ابزارهای تخصصی آن را خارج کند
ی) التهاب غضروف لاله گوش (Perichondritis) :
این یک عفونت نادر اما جدی در غضروف لاله گوش (قسمت بیرونی گوش) است که معمولاً پس از آسیب، سوراخ کردن گوش یا جراحی رخ می‌دهد.
علائم:
قرمزی، تورم و درد شدید در لاله گوش
ممکن است تب نیز ایجاد شود.
درمان: درمان آنتی‌بیوتیکی قوی زیر نظر پزشک ضروری است تا از آسیب دائمی به غضروف و تغییر شکل لاله گوش جلوگیری شود.
2. بیماری‌های گوش میانی
این بخش از گوش، پیچیده‌ترین قسمت آن است که وظیفه دو کار بسیار مهم را بر عهده دارد: شنوایی و تعادل. بیماری‌های این بخش معمولاً جدی‌تر هستند و درمان آن‌ها متفاوت است.
الف) عفونت گوش میانی (Otitis Media) :
این شایع‌ترین بیماری گوش میانی است و به‌ویژه در کودکان بسیار مشاهده می‌شود. در این حالت، فضای پشت پرده صماخ دچار التهاب و تجمع مایع می‌شود.
علائم:
درد شدید و ناگهانی گوش (به خصوص در کودکان)
احساس پری و فشار در گوش
کاهش شنوایی موقت
تب و بی‌حالی
در برخی موارد، خروج ترشحات از گوش در صورت پارگی پرده صماخ
درمان: معمولاً پزشک برای درمان عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. در موارد مزمن و مکرر، ممکن است نیاز به قرار دادن "لوله تهویه" (Ventilation Tube) در پرده صماخ باشد تا مایع پشت آن تخلیه شود.
ب) پارگی پرده صماخ (Perforated Eardrum) :
این وضعیت به معنای ایجاد یک سوراخ یا پارگی در پرده نازک گوش است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می‌کند.
علائم:
درد ناگهانی و شدید در گوش (که ممکن است بلافاصله پس از پارگی آرام شود)
خروج مایع یا خون از گوش
کاهش شنوایی
وزوز گوش
درمان: در بسیاری از موارد، پارگی‌های کوچک خود به خود و ظرف چند هفته بهبود می‌یابند. پزشک ممکن است برای جلوگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند. در پارگی‌های بزرگ یا دائمی، جراحی ترمیم پرده صماخ (تیمپانوپلاستی) توصیه می‌شود.
ج) اتواسکلروزیس (Otosclerosis) :
این یک بیماری ارثی و پیشرونده است که باعث رشد غیرعادی استخوان در گوش میانی می‌شود. این رشد، استخوان رکابی (کوچک‌ترین استخوان بدن) را از حرکت باز می‌دارد و انتقال صدا را مختل می‌کند.
علائم:
کاهش تدریجی شنوایی (معمولاً در یک گوش و سپس هر دو)
وزوز گوش
احساس سرگیجه در برخی افراد
درمان: درمان دارویی ندارد، اما استفاده از سمعک می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. در موارد پیشرفته، جراحی به نام استاپدکتومی (Stapedectomy) برای جایگزین کردن استخوان رکابی انجام می‌شود.
د) کلستئاتوما (Cholesteatoma) :
این بیماری کمتر شایع اما جدی است که در آن، یک کیست حاوی سلول‌های پوستی در گوش میانی یا استخوان ماستوئید (پشت گوش) رشد می‌کند. اگر این کیست بزرگ شود، می‌تواند به استخوان‌های گوش آسیب برساند و شنوایی را تهدید کند.
علائم:
خروج ترشحات بدبو و مزمن از گوش
احساس پری و فشار در گوش
کاهش شنوایی
درد گوش و سرگیجه
درمان: برای جلوگیری از آسیب دائمی، این کیست باید با جراحی خارج شود.
ر) ماستوئیدیت (Mastoiditis) :
توضیحات: این بیماری یک عفونت جدی در استخوان ماستوئید (استخوان برجسته پشت گوش) است که معمولاً در اثر عدم درمان صحیح یا کامل عفونت گوش میانی ایجاد می‌شود.
علائم:
درد و قرمزی شدید پشت گوش
تورم و حساسیت در لمس ناحیه پشت گوش
تب بالا
خروج مایع از گوش
درمان: ماستوئیدیت یک وضعیت اورژانسی است و درمان آن معمولاً شامل بستری شدن در بیمارستان و تزریق آنتی‌بیوتیک و در برخی موارد، جراحی می‌شود.
ه) اختلال عملکرد شیپور استاش (Eustachian Tube Dysfunction) :
توضیحات: شیپور استاش کانالی است که گوش میانی را به پشت بینی و گلو متصل می‌کند و وظیفه اصلی آن تهویه و تنظیم فشار گوش است. در این اختلال، شیپور استاش به درستی کار نمی‌کند.
علائم:
احساس پری یا گرفتگی در گوش
درد خفیف
احساس صدای "کلیک" یا "پاپ" در گوش
کاهش شنوایی خفیف
درمان: این مشکل اغلب به خودی خود یا با درمان سرماخوردگی و آلرژی بهبود می‌یابد. پزشک ممکن است اسپری‌های بینی یا داروهای ضد احتقان را توصیه کند.
ی) جدا شدن استخوانچه‌های گوش میانی (Ossicular Discontinuity) :
توضیحات: این وضعیت به معنای قطع ارتباط بین سه استخوانچه کوچک گوش میانی (چکشی، سندانی و رکابی) است که معمولاً بر اثر ضربه شدید به سر، عفونت مزمن گوش یا جراحی ایجاد می‌شود.
علائم:
کاهش شنوایی انتقالی
درمان: این مشکل معمولاً با جراحی قابل ترمیم است.
در نتیجه، موارد قبلی (عفونت، پارگی پرده، اتواسکلروزیس و کلستئاتوما) مهم‌ترین مواردی هستند که باید روی آن‌ها تمرکز کنید و این سه مورد، اطلاعات شما را در سطح پیشرفته‌تری کامل می‌کنند .
3. بیماری‌های گوش داخلی
الف) بیماری منییر (Meniere's Disease) :
این بیماری یک اختلال مزمن گوش داخلی است که علت دقیق آن مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که به دلیل تجمع مایع اضافی در گوش داخلی ایجاد می‌شود.
علائم: این بیماری به صورت حملات ناگهانی رخ می‌دهد و معمولاً شامل چهار علامت اصلی است:
سرگیجه شدید: احساس چرخش که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد
وزوز گوش (Tinnitus): شنیدن صدای زنگ، وزوز یا سوت در گوش
کاهش شنوایی نوسانی: شنوایی فرد در هر حمله کم و زیاد می‌شود
احساس پری یا فشار در گوش
درمان: درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشک با تجویز دارو، رعایت رژیم غذایی کم‌نمک، و در برخی موارد جراحی به کنترل علائم کمک می‌کند.
ب) پیرگوشی (Presbycusis) :
این شایع‌ترین نوع کم‌شنوایی است که به دلیل افزایش سن ایجاد می‌شود و به تدریج رخ می‌دهد.
علائم:
کاهش تدریجی شنوایی، به خصوص در فرکانس‌های بالا
درک ضعیف گفتار، به ویژه در محیط‌های شلوغ
احساس وزوز گوش
درمان: پیرگوشی قابل برگشت نیست، اما با استفاده از سمعک می‌توان کیفیت زندگی فرد را به شکل چشمگیری بهبود بخشید.
ج) لابیرنتیت و نوریت وستیبولار (Labyrinthitis & Vestibular Neuritis) :
این دو بیماری شبیه هم هستند و معمولاً در اثر یک عفونت ویروسی ایجاد می‌شوند.
لابیرنتیت: التهاب لابیرنت (حلزون گوش و مجاری نیم‌دایره‌ای) که باعث مشکلات شنوایی و تعادل می‌شود.
نوریت وستیبولار: التهاب عصب وستیبولار (عصب تعادل) که فقط روی تعادل تأثیر می‌گذارد و شنوایی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.
علائم:
سرگیجه ناگهانی و شدید
تهوع و استفراغ
کاهش شنوایی (فقط در لابیرنتیت)
درمان: این بیماری‌ها معمولاً با داروهای ضد ویروس، استروئیدها و داروهای کنترل‌کننده سرگیجه درمان می‌شوند. در بیشتر موارد علائم پس از چند هفته بهبود می‌یابند.
د) وزوز گوش (Tinnitus) :
وزوز گوش به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه علامتی از وجود یک مشکل زمینه‌ای در گوش یا سیستم شنوایی است. این مشکل می‌تواند در هر سه بخش گوش (داخلی، میانی، خارجی) یا حتی در مغز وجود داشته باشد.
علائم: شنیدن صداهای مزاحم مانند زنگ، سوت یا خش‌خش در یک یا هر دو گوش که منشأ خارجی ندارند.
درمان: درمان آن به علت اصلی بستگی دارد. اگر به دلیل کم‌شنوایی باشد، سمعک می‌تواند کمک‌کننده باشد. روش‌هایی مانند صدا درمانی، مدیریت استرس و ... نیز به کنترل وزوز کمک می‌کنند
ر) نوروم آکوستیک (Acoustic Neuroma) :
توضیحات: این بیماری یک تومور خوش‌خیم و غیرسرطانی است که بر روی عصب شنوایی و تعادل رشد می‌کند. این تومور به آرامی رشد می‌کند و می‌تواند باعث فشار بر اعصاب شنوایی و تعادل شود.
علائم:
کاهش شنوایی یک‌طرفه و تدریجی
وزوز گوش در یک گوش
احساس سرگیجه و از دست دادن تعادل
درمان: درمان آن به اندازه تومور و سرعت رشد آن بستگی دارد و ممکن است شامل نظارت، پرتودرمانی یا جراحی باشد.
ه) لابیرنتیت سروز (Serous Labyrinthitis) :
توضیحات: این یک التهاب خفیف در گوش داخلی است که معمولاً به دلیل عفونت شدید گوش میانی ایجاد می‌شود. در این حالت، سموم عفونت از طریق پرده صماخ به گوش داخلی نفوذ می‌کنند.
علائم:
سرگیجه
کاهش شنوایی
درمان: درمان آن معمولاً با برطرف کردن عفونت گوش میانی و استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سرگیجه انجام می‌شود.
ی) فیستول پری‌لنف (Perilymph Fistula) :
توضیحات: در این بیماری، یک پارگی کوچک در یکی از غشاهای نازک گوش داخلی ایجاد می‌شود که باعث نشت مایع از گوش داخلی به گوش میانی می‌گردد. این پارگی ممکن است به دلیل ضربه به سر، تغییر ناگهانی فشار هوا یا عطسه شدید رخ دهد.
علائم:
سرگیجه ناگهانی
احساس پری در گوش
کاهش شنوایی
وزوز گوش
درمان: در موارد خفیف ممکن است با استراحت مطلق بهبود یابد، اما در موارد شدیدتر نیاز به جراحی دارد.
دیدگاه خود را بنویسید